دکتر حمید رضا فرشچی ،متخصص تغذیه و متابولیسم، فوق تخصص چاقی و دیابت در این باره توضیح می دهند :
سوال: جدیدا یکی از دوستان من مرا به داشتن رژیم غذایی پرپروتئین ترغیب نموده. آیا این نوع رژیم برای کاهش وزن موثر است؟
رژیم های پرپروتئین -کم کربوهیدرات در سالهای اخیر به عنوان راهی موثر برای کاهش وزن گسترش فراوانی پیدا کرده اند. در این رژیم ها به طور کلی به رژیم گیرندگان توصیه می شود، بیش از 25 در صد از کل کالری دریافتی خود را از پروتئین تامین کنند.

در مقایسه با این نظریه، انجمن قلب آمریکا، برنامه آموزش ملی کلسترول و انجمن سرطان آمریکا همگی رژیمی را پیشنهاد می کنند که درصد کمتری از کالری آن از پروتئین ها تامین شود. پروتئین از مواد مغذی ضروری برای ساخت، حفظ و بازسازی بافت های بدن محسوب می گردد. رژیم Atkins یکی از نمونه های رژیم های لاغری کم کالری و پر پروتئین است.

این رژیم ها چگونه عمل می کنند؟
در این رژیم با محدود کردن شدید کربوهیدرات ها بدن وارد وضعیت متابولیکی متفاوتی شده که کتوزیس( شرایطی که بدن از چربی برای تامین انرژی استفاده می کند)، نامیده می شود. در وضعیت نرمال بدن از کربوهیدرات ها برای تامین انرژی استفاده می کند. این ماده منبع اصلی انرژی مغز، قلب و دیگر ارگانهای بدن است. شخص مبتلا به کتوزیس، انرژی خود را از کتون ها (اجزای کربنی کوچکی که سوخت تولید شده از طریق شکسته شدن ذخایر چربی هستند) تامین می کند.
وقتی بدن شما در حالت کتوزیس قرار می گیرد، کمتر احساس گرسنگی می کنید و بنابراین کمتر از گذشته غذا می خورید. با این وجود، کتوزیس می تواند موجب بروز مشکلاتی مانند نارسایی کلیوی نیز شود.

در نتیجه این رژیم، بدن شما از یک موتور سوخت کربوهیدراتی به یک موتور سوخت چربی مبدل می شود. بنابراین به جای تکیه بر مصرف مواد غنی از کربوهیدارت که معمولا برای تامین انرژی مصرف می کرده اید و ذخایر چربی شما به منبع اولیه تامین انرژی مبدل می شود.
نتیجه این موضوع کاهش وزن می باشد. نکته تشویق کننده افراد چاق به داشتن رژیم غذایی پرپروتئین سرعت کاهش وزن در مراحل اولیه می باشد. ولی پس از مدتی این سیر کاهش وزن با رژیمهای متداول که حاوی کربوهیدرات بیشتر می باشد متفاوت نخواهد بود.
از طرف دیگر، رژیم پرپروتئین بدلیل عدم سازگاری با شیوه معمول زندگی قابل ادامه در مدت زمان طولانی نخواهد بود. علاوه بر این، رعایت رژیم غذایی پرپروتئین می تواند آثار سوئی را برای سلامتی شما به همراه داشته باشد.

در رژیم های پر پروتئین، کم کربوهیدرات چه خطراتی برای سلامتی وجود دارد؟
رژیم های پر پروتئین می تواند مسبب بروز برخی مشکلات برای سلامتی شما گردد، از جمله :

* نارسایی کلیه: مصرف زیاد پروتئین به کلیه ها فشار آورده که این موضوع فرد را مستعد بیماری کلیوی می کند.

* کلسترول بالا: این موضوع به خوبی شناخته شده است که رژیم های پر پروتین (محتوی گوشت قرمز، محصولات لبنی پرچرب و دیگر غذاهای چرب) با کلسترول بالا مرتبط می باشند. مطالعات، کلسترول بالا را با خطر بیماری قلبی-عروقی و سرطان مرتبط دانسته اند.

* سنگ های کلیوی: رژیم های پر پروتئین موجب می شوند افراد نسبت به وضعیت نرمال، کلسیم بیشتری را از طریق ادارشان دفع کنند. در طولانی مدت، این موضوع می تواند خطر پوکی استخوان (استئوپروزیس) و سنگهای کلیوی را افزایش دهد.

* سرطان: یکی از دلایلی که رژیم های پر پروتئین خطر بروز مشکلاتی را برای سلامتی افزایش می دهند، عدم مصرف غذاهای محتوی کربوهیدرات و در نتیجه ویتامین ها، مینرال ها، فیبرها و آنتی اکسیدان های موجود در کربوهیدرات ها می باشد. بنابراین حائز اهمیت است که شما پروتئین مورد نیاز خود را از یک رژیم غذایی غنی از غلات کامل، میوه جات و سبزیجات تامین کنید؛ در این شرایط نه تنها نیاز شما تامین می شود بلکه این موضوع به شما کمک می کند تا خطر گسترش سرطان را نیز کاهش دهید.

* شرایط متابولیکی ناسالم (کتوزیس): رژیم های کم کربوهیدارت به دلیل اینکه باعث می شوند بدن چربی را به جای گلوکز برای تامین انرژی بسوزاند، بدن را وارد یک وضعیت متابولیکی خطرناک به نام کتوزیس می کند. در طول کتوزیس، بدن موادی را که تحت عنوان کتون شناخته شده است می سازد، این ماده مسبب نارسایی ارگان های بدن شده و می تواند باعث ایجاد نقرس، سنگهای کلیوی یا نارسایی کلیه شود. کتون ها همچنین می توانند اشتهای فرد را از بین برده و موجب حالت تهوع و تنفس بدبو شوند. مصرف حداقل صد گرم کربوهیدرات در روز می تواند از بروز کتوزیس جلوگیری کند.