اسم من ((کلم )) است ! ضد رعشه هستم و قوه بينايى را تقويت مى کنم .خواب آورم و برادرم ((کلم سنگ )) علاج ورم روده است .شربت کلم قرمز درمان نقرس و رماتيسم است .
مخصوصا براى پيران و سالخوردگان که طبعى سرد دارند، سودمندم !
اسم من کلم است . ايرانيان قديم به ما ((کرم )) مى گفتند و اعراب آن را معرب کرده ، ما را کرنب صدا کردند، و بالاخره به نام کلم معروف شديم . ما بيش از سى نوع هستيم . در بعضى از انواع ما گل ، بعضى برگ و در برخى ساقه زيرزمينى قابل استفاده و خوراکى است و همه اينها موقعى قابل مصرف است که از تابش آفتاب و شبنم محفوظ مانده باشد، به انواع و اقسام ما کلم قمرى - قنبيط - کلم گل پيچ - کلم سنگ - کلم برگ - کلم غنچه اى - کلم بروکسل - کلم شلغمى - گل کلم سرخى - کلم فندقى - کلم قرمز - شلغم بيابان - قمريت - لهنه - قرنيا - قرنيو - کرانبى - کرانيا - لخته - لاخته - اعاريسا - لهينه - لهانه - و اسامى ديگر هم به ما داده اند.
برگ و گل ما موقعى نرم و لطيف بوده ، و براى خوراک انسان مناسب است که با وسايل گوناگون از نور و حرارت آفتاب محفوظ مانده ، رنگ آنها سفيد باشد، و چنانچه سبز و سفت شود، براى تهيه علوفه مناسب تر خواهد بود. برگهاى بعضى از انواع ما به رنگهاى قرمز و بنفش هم در مى آيند و اين برگها، علاوه بر مصرف خوراکى در صنعت داروسازى و شيميايى بکار ميروند.
از نظر مواد چربى فقير هستيم و به همين جهت در آشپزى هميشه ما را با گوشت هاى فربه و چرب مى پزند - روس ها هم ما را به مغز قلم گاو که چربى زياد دارد طبخ مى نمايند، و چنانچه مى دانيد به اين سوپ برش مى گويند. ما سرشار از ويتامين هاى آ - ب - ث - و پ پ هستيم و همچنين داراى املاح گوگرد - کلسيم - پتاسيم - منيزيم بوده و کمى هم ارسنيک داريم ، و به همين علت است که به رشد عمومى کمک مى کنيم ، و براى مسلولين و اشخاص ضعيف البنيه مفيد مى باشيم . به علت داشتن کلسيم و گوگرد، براى مو و ناخن ها سود فراوان داريم . سنگهاى کليه و مثانه را از بين مى بريم ، برگهاى ما به علت داشتن ويتامين ((پ پ )) از بيمارى پلاگر جلوگيرى مى کند.
به علت داشتن کمى ارسنيک مقوى اعصاب بوده و رعشه را از بين مى بريم و از ابتلا به مرض جذام پيشگيرى مى نمائيم . ما مقوى قوه بينائى و کمى خواب آور هستيم . صدا را باز مى نمائيم ، برگهاى ما چنانچه خام خورده شود ورم طحال را معالجه مى کند. در کلم سنگ آنزيمى وجود دارد که براى ورم روده مفيد است . اين آنزيم در تمام هويج ها يعنى ساقه هاى زيرزمينى خوراکى مثل زردک - سيب زمينى - شلغم هم وجود دارد. ولى مقدار آن در سيب زمينى اسلامبولى و کلم سنگ زيادتر است ، آب اين ساقه هاى زيرزمينى را بگيريد و بنوشيد و از منافع سرشار آنها استفاده کنيد. شربت کلم قرمز براى سينه و ضماد آن ضد نقرس و روماتيسم است . تنتور کلم قرمز در آزمايشگاه معرف ترشى و قليائى است .
اخيرا در بازار ايران چند نوع ما که به صورت کاهو در آمده است ، مثل يخنى قنبيط که از غذاهاى مخصوص اهالى شهر قم است ، و برش که تازه در ايران معمول شده است کمى ملين بوده ، پيشاب را زياد مى کند. زياده روى در خوردن ما باعث ديدن خواب هاى پريشان و توليد نفخ در پهلو و بالاخره غليظ شدن خون و بالا رفتن فشار آن است . هيچگاه به خوراکى هايى که با ما مى پزيد، و سالادى که درست مى کنيد، ادويه نزنيد. اشخاص سياه چهره و لاغر اندام که مزاجى سودائى دارند، نبايد در خوردن ما افراط نمايند. کسانى که سابقه ماليخوليا - سرطان - داءالفيل - واريس و بواسير دارند. بايد از ما خانواده پرهيز نمايند. بطور کلى ما براى کسانى که مزاجى گرم دارند، خوب نيستيم ، و برعکس صاحبان مزاج سرد و پيران سالخورده که احتياج به گرم کردن بدن دارند از خوردن ما سود بسيار خواهند برد، و اين دسته مى توانند خردل و سير هم به ما بزنند - ما به بدن هاى ضعيف نيرو مى دهيم ، و رشد اطفال را زياد مى کنيم ، و از ابتلا به اگزما جلوگيرى مى نماييم . محصول تابستانى ما دير هضم است ، آب برگها و ساقه و تخم ما کرم کش است . اگر بچه هاى شما مبتلا به کرم معده هستند، بيست تا سى گرم برگ ما را آب گرفته و به آن ها بخورانيد. براى اينکه با چاقى مبارزه کنيد، آب نوع قرمز يا بنفش ما را گرفته با کمى شکر مخلوط کرده به قوام آوريد و بعد با دو برابر آن آب پرتقال يا نارنج مخلوط کرده ، نوش جان نمائيد. برگهاى قرمز و بنفش خانواده ما ضد چاقى هستند، براى گرفتگى صدا و رفع اختلالات ريوى ، پنج تا شش گرم برگ قرمز ما را کوفته در نيم ليتر آب جوشانده ميل نمائيد.
ضماد برگهاى سفت ما مسکن صداع - سردرد و دردهاى رماتيسمى نقرس و سياتيک است . برگهاى ما را کمى له کنيد و کمى روى آتش بپزيد. بعد آنها را گرم گرم روى پارچه پشمى انداخته ، در روى موضع درد بيندازيد. اين مرهم براى اعضاى در رفته و رگ به رگ شده نيز مفيد است ، و اگر آنرا پس از جا انداختن به موضع بيندازيد. درد آن را تسکين داده ، به ترميم و نوسازى ياخته ها کمک مى کند. ضماد برگ ما در موارد مننژيت و سينه پهلو هم توصيه شده است و براى اين منظور، قبل از رسيدن پزشک مى توان برگهاى ما را که با آتش کمى پخته ايد، قبل از رسيدن پزشک مى توان برگهاى ما را که با آتش کمى پخته ايد، گرم در روى صورت و سينه و شکم بيندازيد تا سبب تسکين آلام آنها شود.
ضماد برگهاى ما با آرد جو براى از بين بردن اورام سرد و گرم و باد سرخ و سرطان و با سرکه جهت برص و اگزما با سفيده تخم مرغ جهت سوختگى مجرب است . سوخته برگهاى ما براى منع روئيدن مو توصيه شده است و با پيه خوک ، جهت خنازير و جراحات سخت ، و با سفيده تخم مرغ جهت رفع سوختگى نافع است .
ميوه ما که همان بذر ما مى باشند کشنده کرم معده و ماليدن آن ، برطرف کننده کک مک بوده ، و مقدار خوراک آن تا ده گرم است .
اگر مبتلا به نفخ معده هستيد، و داروها و غذاهاى ديگر آن را برطرف نکرده اند به سراغ ما بياييد و از آب پخته ما استفاده کنيد.
زبان خوراکيها
غياث الدين جزايري